گروه ها

معناى "اعراف" و مراد از آن در آيه شريفه‏ " وَ بَيْنَهُما حِجابٌ وَ عَلَى الْأَعْرافِ رِجالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيماهُمْ" معناى" حجاب" روشن است، و آن ساترى است كه بين دو چيز حائل شود، و" اعراف" به معناى قسمت‏هاى بالاى حجاب و تل‏ هاى شنى و" عرف" به معنى يال اسب و تاج خروس و قسمت بالاى هر چيزى است. معلوم مى‏ شود كه اين كلمه به هر معنا كه استعمال شود، معناى علو و بلندى در آن هست.
«ام حسبت ان اصحاب الکهف والرقیم کانوا من آیاتنا عجبا» (۱) اى رسول ما تو پندارى که قصه اصحاب کهف و رقیم در مقابل این همه آیات قدرت و عجایب حکمتهاى ما واقعه عجیبى است.
روایات اسلامى معمولاً اصحاب كهف را همانند روایات مسیحى، جوانانى اشراف زاده دانسته اند كه در عید بزرگى با مركب هاى خود به بیرون شهر رفتند و بت هایى را كه مى ‌پرستیدند، به همراه خود بردند. خداوند در دل هایشان نور ایمان برافروخت و آنان به خداوند یكتا ایمان آوردند و هر چند در آغاز ایمان خود را از یكدیگر پوشیده مى ‌داشتند، امّا به تدریج ایمان خود را به یكدیگر اظهار كردند.
"اصحاب ایکه" گروهی بودند که در برابر پیامبر وقت خود، یعنی حضرت شعیب(علیه السلام) به سرپیچی و طغیان دست زدند. شعیب پیامبر (علیه السلام) در میان " اصحاب ایکه " رفته و آنان را به پرستش خدای یگانه فرا می خواند اما آنان همانند اقوام گذشته خود ، در برابر فرمان او گستاخانه ایستادگی کرده و او را جادوگر خواندند .
در قرآن از گروهی سخن به میان آمده است که برای دست یابی به منافع شخصی خود ، در برابر فرمان خداوند دست به حیله زده و به خیال آنکه به سودی بیشتر دست یابند ، از فرمان خداوند سرپیچی کردند که سرانجام آنان ، نابودی و خسران بود . آن گروه ، قبیله ای یهودی به نام " اصحاب سَبت " می باشند .
«حجر» اسم مكانى است كه مردم و از جمله قوم ثمود، در آن جا زندگى مى كردند. از اين رو اصحاب حجر ناميده شدند.[1] آن ها خانه هاى خود را در دل كوه مى كندند تا از خراب شدن دور ماند.[2] اصحاب حجر يا ثمود نام قوم حضرت صالح(علیه السلام) است.[3] ثمود قومى از عرب بودند كه در «وادى القرى» ـ بين مدينه و شام ـ زندگى مى كردند. قرآن درباره آن ها مى فرمايد: «پس از قوم عاد به وجود آمدند، داراى تمدن بودند، قصرهايى مى ساختند و در درون كوه ها خانه هاى محكمى بنا مى كردند.»[4]
مردمان سه دسته‌اند آن‌ها که مۆمنان راستین هستند و در پرتو ایمانشان وارد بهشت می‌شوند و معاندان و دشمنان لجوج هم که وارد دوزخ می‌شوند و اما کسانی که خوبی و بدی را به هم آمیخته‌اند در مسیر اعراف می‌مانند، و رهبران و پیشوایان حق نیز در این مکان به یاریشان آمده و درکنارشان می‌مانند تا از این مرحله نجاتشان دهند و درصف مۆمنان حقیقی و در بهشت آن‌ها را جای دهند.
(أم حسبت انّ اصحاب الكهف و الرقيم كانوا من آياتنا عجباً * اذ آوي الفتية الي الكهف فقالوا ربّنا آتنا من لدنك رحمة و هيّيء لنا من امرنا رشداً) آيا گمان كردي اصحاب كهف و رقيم از آيات عجيب ما بودند زماني را خاطر بياور كه اين گروه جوانان به غار پناه بردند و گفتند : پروردگارا ما را از سوي خود رحمتي عطا كن و راه نجاتي براي ما فراهم ساز.(سوره كهف ـ9/10)
«الم ترَ کیف فعلَ ربُک بأصحاب الفیل» آيا نديدي پروردگارت با اصحاب فيل چه كرد؟(سوره الفيل).
«واما ان كان من اصحاب اليمين* فسلام لك من اصحاب اليمين» و اما اگر از اصحاب يمين باشد به او گفته مي شود سلام بر تو از سوي دوستانت كه از اصحاب يمين هستند.1 1. (سوره واقعه/90-91)