مقالات

ضرورت بحث با آن كه سالها از ظهور اسلام به عنوان يك مكتب الهي جريان نيرومند عقيدتي و سياسي مي گذرد و گزارشهاي متعدد و متنوعي از آن تهيه و در دسترس نسلهاي پس از صدر اسلام قرار گرفته است، اما همچنان ابرهاي تيره، فضاي جريانات مكه و مدينه آن روزگار را پوشانيده است كه البته گستره اي فرونتر از تصور ما را در بر مي گيرد.

اشاره در قسمتهاى پيشين اين مقاله، به تفصيل پيرامون ابعاد مهم حج از جمله: بعد معنوى و عرفانى، بعد فرهنگى و بعد سياسى سخن گفتيم. در بعد سياسى نيز مباحثى از جمله منافع حج، حج عامل قيام، برائت از مشركين در حج، حج و حكومت اسلامى را مطرح نموديم. اينك بررسى ابعاد ديگر حج از نظر خوانندگان گرامى مى گذرد.  

مقدمه «قرآن مشعلى است كه نور آن هرگز خاموش نمى گردد، چشمه زاينده اى است كه واردان از آن نمى كاهند، نشانه هايى است كه روندگان بى آن ها راه نمى يابند، دليل كسى است كه به آن سخن گويد، فيروزى كسى است كه آن را حجّت آورد، نگه دارنده كسى است كه به آن عمل كند، سپر كسى است كه آن را دربرگيرد، دانايى كسى است كه آن را در گوش دارد. همانا قرآن كان ايمان و كانون آن، سنگ هاى بناى اسلام و پايه آن، ميدان هاى حق و راه هاى آن است.»1

مقدمه پيش از شروع بحث درباره قدرت در منابع اسلامى، اشاره به چند نكته لازم است: اول آن كه اگر رهبرى را به تأثير و نفوذ در ديگران تعريف كنيم بنابراين، رهبر كسى است كه بر ديگران نفود داشته و بر آنان تأثير مى گذارد. اينكه رهبران براى نفوذ در ديگران از چه ابزارى استفاده مى كنند؟ گفته مى شود آنچه كه امكان نفوذ در ديگران را براى يك رهبر فراهم مى كند برخوردارى وى از «قدرت» است.