قرائات قرآن

مسلمانان در صدر اول، قرآن را به نحوی كه از اصحاب پیامبر(ص) می شنیدند وفرا می گرفتند، قرائت می كردند و پس از صحابه، از تابعین و پیشوایان بزرگی كه درشهرهای آنان به سر می بردند، قرآن را می آموختند، از جمله این افراد كه در مدینه بودند می توان سعیدبن المسیب، عروه بن الزبیر، سالم بن عبداللّه العدوی، معاذبن الحارث، عبدالرحمان بن هرمز، محمدبن مسلم بن شهاب، مسلم بن جندب وزید بن اسلم را نام برد در مكه عبید بن عمیر، عطا، طاووس، مجاهد، عكرمه وعبداللّه ابن ابی ملیكه در كوفه علقمه، اسود، مسروق، عبیده، عمروبن شرحبیل، حارث بن قیس، ربیع بن خثیم، عمروبن میمون، ابوعبدالرحمان السلمی، زر بن ح

ابي بن كعب «كلما اضا لهم مشوا فيه» 1 رابه صورت « مروا فيه» يا « سعوافيه» مي خواند2 و نيز معتقد بود كه فرقي نمي كند «غفورا رحيما» و يا «سميعاعليما» و يا «عليما سميعا» خوانده شود، مي گفت: خدا موصوف به تمامي اين صفات است، مادام كه آيه عذابي به آيه رحمت و يا آيه رحمتي به آيه عذاب تبديل نشود.3 1. بقره2: 20. 2. الاتقان، ج1، ص 47. 3. بلاغي، در مقدمه تفسير شبر، ص 20، نقل از كنزالعمال.

جنبه ای كه برای حجیت قرائات سبع ارائه داده اند، حدیث معروف «انزل القرآن علی سبعه احرف» است، یعنی قرآن به هفت حرف نازل شده است تا اشاره ای باشد به قرائات سبع.

به دلایلی كه ذكر شد قرائت قرآن بین قاریان در مواردی اختلافی بود و تعدادقاریان در طی سالیان متمادی افزایش می یافت تا این كه ابن مجاهد از میان كلیه قرائات، هفت قرائت را برگزید كه هركدام دو راوی دارند: 1. ابن عامر: عبداللّه بن عامر یحصبی (متوفای 118) قاری شام، دو راوی اوهشام بن عمار (245 ـ 153) و ابن ذكوان (242 ـ 173) هستند كه هرگز ابن عامر رادرك نكرده اند. 2. ابن كثیر: عبداللّه بن كثیر دارمی (متوفای120) قاری مكه، دو راوی او بزی (250 ـ 170) و قنبل (295 ـ 191) هستند كه هرگز او را درك نكرده اند.