علوم قرآنی › علوم قرآنی › محکم و متشابه

محکم و متشابه

نمونه هایی از آیات متشابهه (قسمت سوم)
در سوره نسا مي خوانيم: «يسالك اهل الكتاب ان تنزل عليهم كتابا من السما، فقدسالوا موسي اك بر من ذلك فقالوا ارنا اللّه جهرة فاخذتهم الصاعقة» (1)، يعني اين بني اسرائيل بودند كه از موسي خواستند تا خدا را عيانا به آنان بنماياند، از اين رودچار صاعقه آتشين گشتند. (1). نسا4: 153.
ادامه...
نمونه هایی از آیات متشابهه(قسمت دوم)
ملاحظه مي شود در هر دو آيه امر تدبير به دنبال «استواي بر عرش» آمده ومترتب برآن آورده شده است به ويژه در آيه دوم، نخست از آفرينش و سپس ازاستيلاي بر عرش سخن رفته است و در پايان هر دو را يك جا جمع كرده، گويد: «الاله الخلق والامر» مقصود از «الامر» امر تدبير است كه بازگوي «استوي علي العرش» مي باشد.
ادامه...
نمونه هایی از آیات متشابهه(قسمت اول)
تشابه در آیات قرآن دو گونه است: تشابه اصلی وتشابه عرضی؛ تشابه اصلی آن است كه كوتاهی لفظ موجب نارسایی در افاده بلندای معنا شده و احیانا شبهه انگیز شود این آیات بیش تر در رابطه با اصول معارف و معرفت شناختی است. اشاره شد كه تعداد این قبیل آیات متشابهه نسبت به مجموع آیات قرآنی اندك است و با مراجعه به آیات محكمه كه «ام الكتاب» می باشند و نیزاحادیث پیامبر اكرم (ص) و ائمه اطهار(ع) و سلف صالح (رض) این گونه تشابه قابل رفع است.
ادامه...
عالمان به تأویل متشبهات
علامه طباطبایی (ره) از ظاهر آیه 7 آل عمران انحصار فهمیده و تلقی نموده كه علم به تاویل متشابهات، صرفامخصوص پروردگار است، برای دیگران جز سر تسلیم فرود آوردن راه دیگری نیست ولی با قطع نظر از ظاهر آیه، باید راه دست رسی به حقایق نهفته آیات متشابهه برای پویندگان باز باشد این نظریه ای است كه علامه بزرگ وار در این زمینه ارائه فرموده اند اكنون سخنی چند درباره این نظریه:
ادامه...
محكم و متشابه (قسمت سوم)
در جواب اين پرسش كه چرا «الي ثواب ربها» را تقدير نگيريم ؟ مي گويد: «درقرآن خالي از اين تقدير آمده، بايد به ظاهر كلام بسنده شود» در پاسخ از آيه «لاتدركه الا بصار»1 مي گويد: «مقصود درك بصري در اين جهان است نه جهان آخرت يا آن كه كافران از درك لذت رؤيت پروردگار، در دو جهان محرومند». 2 1. انعام 6: 103. 2. ر ك: الابانة، ص 19 ـ 10 اللمع، ص 68 ـ 61.
ادامه...
محكم و متشابه(قسمت دوم)
اين همان برداشت هاي كلي و همه جانبه است كه از متن قرآن، با دور داشتن قرائن خصوصي به دست مي آيد، و قابل تطبيق در زمان و مكان هاي مختلف كه مناسب آن است مي باشد اگر چنين نبود هرآينه قرآن از استفاده دائمي ساقط مي گرديد لذا همين برداشت هاي كلي و جهان شمول است كه تداوم قرآن را براي هميشه تضمين كرده و آن را هم واره زنده و جاويد نگاه داشته است.
ادامه...
محكم و متشابه(قسمت اول)
متشابهات در قرآن قال تعالی: «هو الذی انزل علیك الكتاب منه آیات محكمات، هن ام الكتاب و اخرمتشابهات، فاما الذین فی قلوبهم زیغ فیتبعون ما تشابه منه، ابتغا الفتنه وابتغا تاویله ومایعلم تاویله الا اللّه، والراسخون فی العلم یقولون آمنا به كل من عند ربنا و ما یذكر الا اولواالالباب).1 1. آل عمران3: 7.
ادامه...
محكم و متشابه (حكمت متشابهات ـ تأويل متشابهات )
 اشاره خداوند متعال در آيه ي هفتم از سوره ي آل عمران به صراحت گفته است كه قرآن كريم در كنار آيات محكم، مشتمل بر آياتي ويژه، موسوم به « متشابهات» است . از همين آيه استفاده مي شود كه آيات متشابه به گونه اي است كه فتنه انگيزان مي توانند با بهره گيري نادرست از تذويل آنها، عده اي را گمراه سازند. به عقيده ي برخي مفسران، همه ي فرقه هاي گمراه در ميان مسلمين .
ادامه...
نگاهی به محکم و متشابه در قرآن
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ذلک بان الله لم یک مغیرا نعمة انعمها علی قوم حتی‏یغیروا ما بانفسهم و ان الله سمیع علیم . راجع به این آیه شریفه در هفته گذشته مقداری بحث کردیم وآنچه اکنون عرض می‏کنیم مکمل و متمم آن است.مقدمة باید عرض‏بکنم که این جمله را باید همیشه در نظر داشته باشیم که القرآن‏یفسر بعضه بعضا قرآن بعضی از آیات آن تفسیر کننده و توضیح‏دهنده بعضی آیات دیگر است.در خود قرآن کریم آیه‏ای هست که درواقع متود قرآن شناسی را به ما معرفی می‏کند.
ادامه...