مصحف علی(علیه السلام)

چكيده مصحف حضرت على (علیه السلام) از آن نظر كه نخستين مصحف جامع، نخستين تفسير مدوّن قرآن و نخستين كتاب در مباحث علوم قرآنى است، اهميت ويژه اى دارد. بحث درباره محتواى مصحف مزبور در ذيل مسئله تحريف يا عدم تحريف قرآن، و ترتيب آيات و سور آن در ذيل مباحث توقيفى يا اجتهادى بودن ترتيب آيات و سور مطرح مى شود.
چنانكه در خلال اين مقال ملاحظه خواهيد فرمود، محققان فريقين و مورّخان قرآن، اعم از مسلمانان و اسلامشناسان غير مسلمان، در اين واقعيت تاريخي ترديدي ندارند، بلكه آن را به تواتر نقل كرده اند كه حضرت امير المؤمنين علي بن ابي طالب(علیه السلام) اولين گرد آورنده قرآن کریم قبل از جمع و تدوين عثماني (مصاحف امام) به سرپرستي زيد بن ثابت، بوده است.
در روايات فراوانى آمده است كه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در ايّام حيات خويش، پيوسته در ساعاتى از شبانه روز، آيات نازل شده و تأويل آن را به على عليه‏السلام مى‏آموخت. ابوالفتاح نقل مى‏كند كه امام صادق عليه‏السلام فرمود: خداوند تنزيل و تأويل را به پيامبرش آموخت و فرستاده خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله آن را به على عليه‏السلام ياد داد.(1)
اشاره از این مؤلف به سال 1378 اثرى به نام « پژوهشى در مصحف امام على علیه‏السلام و سه مصحف دیگر» انتشار یافته، مشتمل بر سه فصل با این عنوان‏هاست: حضرت على و مصحف او؛ مصاحف سه‏گانه؛ توقیف و اجتهاد در مصحف عثمانى. در این اثر نخست مصحف امام على علیه‏السلام بررسى شده، سپس به لحاظ آن که تبیین حقایق مربوط بدان مستلزم این است که چگونگى مصاحف سه‏گانه ابن مسعود و ابى بن کعب و عثمانى و اجتهادى بودن ترتیب مصحف عثمانى در مواردى که بر خلاف نزول مرتب شده، بیان گردد، این مباحث نیز بدان افزوده شده است.
چکیده: مقاله حاضر به بررسي صحت و سقم أسانيد و مضامين گزارش‏ها درباره مصحف امام علي(علیه السلام) مي‏ پردازد. مصحفي كه پس از وفات رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به وسيله امام علي (علیه السلام) گرد آمده است.
مصحف امام على(ع) به عنوان نخستین کتاب در اسلام و به عنوان با اهمیت ترین اثردر تفسیر و علوم قرآن از جهات چندى داراى اهمیت وبرجستگى است. برجسته ترین ویژگى این کتاب در مؤلف آن است که امام امیرالمؤمنین(ع) است.
از مصحف امام علي عليه‏السلام بسيار گفته‏اند و شنيده‏ايم. آيا اين مصحف ـ آن گونه كه مي‏پندارند.ـ با قرآن موجود اختلاف دارد؟ اگر چنين است، اختلاف آن چقدر است؟ مصحف امام علي عليه‏السلام چه اندازه است؟ و منابع مذهبي‏تاريخي كه اشاره به وجود آن دارد، كدام است؟ آيا اين همان مصحفي است كه نزد پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله بود يا مصحفي ديگر است؟ و... برخي پنداشته‏اند شيعيان، قرآني غير از قرآن موجود دارند، و دليل خود را وجود قرآنِ علي عليه‏السلام مي‏دانند، كه ويژگي‏هايي غير از قرآنِ موجود دارد.