اسماء و صفات الهی

حكمِ عقل به حسن و قبح، منتزع از فعل خدا و منتهى به اراده اوست‏ ملك خداى تعالى بر تمامى موجودات ملك مطلق است، و مقيد به حالى، يا زمانى، و يا هر شرطى كه فرض شود نيست، و هر چيزى هم از هر جهت ملك خدا است، نه اينكه از جهتى ملك خدا باشد، و از جهتى نباشد، يا ذاتش ملك او باشد، ولى متعلقات ذاتش ملك خودش باشد؛ نه، هم ذاتش از او است، هم متعلقات ذاتش.

بيان جمله "لا يُسْئَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْئَلُونَ‏" از نظر فلسفه و برهان و وحى‏ جوابى كه خداى تعالى از شبهات ابليس داده اين است كه:" لا يُسْئَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْئَلُونَ" 1 تازه خود اين جواب هم جوابى است اجمالى. زيرا در اين جواب متعرض يك يك شبهات نشده و بطور خلاصه فرموده است، برگشت همه اين شبهات اعتراض بر خداى تعالى است، و مخلوق را حق آن نيست كه بر خالق اعتراض كند، خداى تعالى معبودى است كه جز او معبودى نيست، و كسى را نمى‏ رسد كه او را در آنچه مى‏ كند مورد بازخواست قرار دهد.

القاهر اسم «قاهر» در قرآن دو بار آمده و در هر دو مورد وصف خدا قرار گرفته است، چنان كه مى‏ فرمايد:

چكيده در قرآن كريم صفاتى براى خداوند متعال اثبات شده است و اين آيات منشأ طرح اين بحث شده كه نحوه اتّصاف ذات الهى به صفات چگونه است؟ با چه ادلّه‏اى صفات، به خداوند متعال نسبت داده مى‏شوند؟ آيا اين اوصاف داراى واقعيت‏اند يا اينكه واقعيتى ندارند و نام‏هايى بيش نيستند، هرچند ذات الهى آثار آنها را دارد؟