آثار تمسک به قرآن در نگاه امام سجاد (علیه السلام)

1. «اللَّهُمَّ وَ كَمَا نَصَبْتَ بِهِ مُحَمَّداً عَلَماً لِلدَّلَالَةِ عَلَيْكَ، وَ أَنْهَجْتَ بِآلِهِ سُبُلَ الرِّضَا إِلَيْكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلِ الْقُرْآنَ وَسِيلَةً لَنَا إِلَى أَشْرَفِ مَنَازِلِ الْكَرَامَةِ، وَ سُلَّماً نَعْرُجُ فِيهِ إِلَى مَحَلِّ السَّلَامَةِ، وَ سَبَباً نُجْزَى بِهِ النَّجَاةَ فِي عَرْصَةِ الْقِيَامَةِ، وَ ذَرِيعَةً نَقْدَمُ بِهَا عَلَى نَعِيمِ دَارِ الْمُقَامَةِ».

«اى خداوند، همچنان كه محمد را قرآن دادى و او را چون علمى بر افراشتى تا راهنماى خلق به سوى تو باشد و به راهنمايى آل محمد راههاى خشنودى خويش آشكار ساختى، پس بر محمد و خاندان او درود بفرست و قرآن را براى ما وسيله ‏اى ساز كه بدان بر شريف‏ترين منازل كرامت فرارويم، و نردبانى كه بدان به جايگاه امن و سلامت عروج كنيم، و سببى كه بدان رهايى در عرصه رستاخيز را پاداش يابيم و دست افزارى كه بدان از نعيم دار المقام بهشت تمتع جوييم».

 

2. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْطُطْ بِالْقُرْآنِ عَنَّا ثِقْلَ الْأَوْزَارِ، وَ هَبْ لَنَا حُسْنَ شَمَائِلِ الْأَبْرَارِ، وَ اقْفُ بِنَا آثَارَ الَّذِينَ قَامُوا لَكَ بِهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ حَتَّى تُطَهِّرَنَا مِنْ كُلِّ دَنَسٍ بِتَطْهِيرِهِ، وَ تَقْفُوَ بِنَا آثَارَ الَّذِينَ اسْتَضَاءُوا بِنُورِهِ، وَ لَمْ يُلْهِهِمُ الْأَمَلُ عَنِ الْعَمَلِ فَيَقْطَعَهُمْ بِخُدَعِ غُرُورِهِ».

«بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود بفرست و به يمن قرآن بار سنگينى گناهان از دوش ما بردار و صفات و خصال نيكانمان ارزانى دار و به راه آنان بر كه در همه حال، شب هنگام و بامداد و شامگاه، براى رضاى تو قرآن مى‏ خوانند و به كارش مى ‏بندند، تا به آب رحمتش ما را از هر آلودگى پاكيزه سازى و راه كسانى فرا پيشمان گذارى كه از نور قرآن روشنايى جسته ‏اند و آرزوها و خواهشهاى نفسانى از كارشان باز نداشت تا به خدعه و فريب تباهشان سازد».

 

3. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلِ الْقُرْآنَ لَنَا فِي ظُلَمِ اللَّيَالِي مُونِساً، وَ مِنْ نَزَغَاتِ الشَّيْطَانِ وَ خَطَرَاتِ الْوَسَاوِسِ حَارِساً، وَ لِأَقْدَامِنَا عَنْ نَقْلِهَا إِلَى الْمَعَاصِي حَابِساً، وَ لِأَلْسِنَتِنَا عَنِ الْخَوْضِ فِي الْبَاطِلِ مِنْ غَيْرِ مَا آفَةٍ مُخْرِساً، وَ لِجَوَارِحِنَا عَنِ اقْتِرَافِ الْآثَامِ زَاجِراً، وَ لِمَا طَوَتِ الْغَفْلَةُ عَنَّا مِنْ تَصَفُّحِ الِاعْتِبَارِ نَاشِراً، حَتَّى تُوصِلَ إِلَى قُلُوبِنَا فَهْمَ عَجَائِبِهِ، وَ زَوَاجِرَ أَمْثَالِهِ الَّتِي ضَعُفَتِ الْجِبَالُ الرَّوَاسِي عَلَى صَلَابَتِهَا عَنِ احْتِمَالِهِ».

«بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و قرآن را در تاريكى شب مونس ما گردان و در برابر كششها و گرايشهاى شيطان و خاطرات وسوسه انگيز، نگهبان ما قرار ده. و چنان كن كه قرآن پاي هاى ما را از سپردن راه معاصى باز دارد و زبان را از گفتن سخن باطل- بى ‏هيچ آفتى كه زبان را رسيده باشد- لال گرداند، و اعضا و جوارح ما را از ارتكاب گناهان مانع آيد و طومار عبرتها را كه به دست غفلت پيچيده شده پيش روى ما بگشايد، تا عجايب قرآن و مثلها و قصه‏ هاى هشدار دهنده آن- كه كوههاى سخت از تحمل آن ناتوانند- به دلهاى ما راه يابد».

 

4. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَدِمْ بِالْقُرْآنِ صَلَاحَ ظَاهِرِنَا، وَ احْجُبْ بِهِ خَطَرَاتِ الْوَسَاوِسِ عَنْ صِحَّةِ ضَمَائِرِنَا، وَ اغْسِلْ بِهِ دَرَنَ قُلُوبِنَا وَ عَلَائِقَ أَوْزَارِنَا، وَ اجْمَعْ بِهِ مُنْتَشَرَ أُمُورِنَا، وَ أَرْوِ بِهِ فِي مَوْقِفِ الْعَرْضِ عَلَيْكَ ظَمَأَ هَوَاجِرِنَا، وَ اكْسُنَا بِهِ حُلَلَ الْأَمَانِ يَوْمَ الْفَزَعِ الْأَكْبَرِ فِي نُشُورِنَا».

«بار خدايا، بر محمد و خاندان او درود بفرست و به قرآن آراستگى ظاهر ما را دوام بخش و تطاول خاطره ‏هاى وسوسه ‏انگيز از صفاى ضماير ما دور بدار و آلودگى از دلهاى ما بزداى و پيوند دل ما از گناهان‏ بگسل و پريشاني هاى ما به سامان آور و چون در گرماى طاقت سوز قيامت بازخواست را به پيشگاه تو مى ‏ايستيم، تشنگى ما تسكين ده و در روز رستاخيز- روز وحشت بزرگ- بر پيكر ما جامه ايمنى بپوش».

 

5. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْبُرْ بِالْقُرْآنِ خَلَّتَنَا مِنْ عَدَمِ الْإِمْلَاقِ، وَ سُقْ إِلَيْنَا بِهِ رَغَدَ الْعَيْشِ وَ خِصْبَ سَعَةِ الْأَرْزَاقِ، وَ جَنِّبْنَا بِهِ الضَّرَائِبَ الْمَذْمُومَةَ وَ مَدَانِيَ الْأَخْلَاقِ، وَ اعْصِمْنَا بِهِ مِنْ هُوَّةِ الْكُفْرِ وَ دَوَاعِي النِّفَاقِ حَتَّى يَكُونَ لَنَا فِي الْقِيَامَةِ إِلَى رِضْوَانِكَ وَ جِنَانِكَ قَائِداً، وَ لَنَا فِي الدُّنْيَا عَنْ سُخْطِكَ وَ تَعَدِّي حُدُودِكَ ذَائِداً، وَ لِمَا عِنْدَكَ بِتَحْلِيلِ حَلَالِهِ وَ تَحْرِيمِ حَرَامِهِ شَاهِداً ...».

«بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و به يمن قرآن، بينوايى ما را به بى ‏نيازى جبران نماى و زندگى خوش و فراوانى نعمت و وسعت رزق به ما عطا كن و ما را از صفات ناپسند و خصال نكوهيده دور دار و از فرو غلتيدن به گودال كفر و آنچه موجب نفاق است در امان دار، تا در قيامت رهنماى ما به سوى خشنودى و بهشت تو باشد و ما را در دنيا از سخط تو و تجاوز از حدود تو حفظ كند و احكام حلال و حرام تو را گواه باشد».

 

6. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَوِّنْ بِالْقُرْآنِ عِنْدَ الْمَوْتِ عَلَى أَنْفُسِنَا كَرْبَ السِّيَاقِ، وَ جَهْدَ الْأَنِينِ، وَ تَرَادُفَ الْحَشَارِجِ إِذَا بَلَغَتِ النُّفُوسُ‏ التَّراقِيَ، وَ قِيلَ مَنْ راق‏ ... وَ ارْحَمْ بِالْقُرْآنِ فِي مَوْقِفِ الْعَرْضِ عَلَيْكَ ذُلَّ مَقَامِنَا، وَ ثَبِّتْ بِهِ عِنْدَ اضْطِرَابِ جِسْرِ جَهَنَّمَ يَوْمَ الْمَجَازِ عَلَيْهَا زَلَلَ أَقْدَامِنَا، وَ نَوِّرْ بِهِ قَبْلَ الْبَعْثِ سُدَفَ قُبُورِنَا، وَ نَجِّنَا بِهِ مِنْ كُلِّ كَرْبٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ شَدَائِدِ أَهْوَالِ يَوْمِ الطَّامَّةِ». 1

«بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و چون مرگ فرا رسد، به مدد قرآن بر ما آسان كن اندوه جان كندن را و رنج ناليدن را و به تنگنا افتادن نفسها را به هنگامى كه جان به گلوگاه مى ‏رسد و در آن حال يكى گويد: آيا افسون كننده‏ اى نيست»؟ 2 «اى خداوند، در آن هنگام كه در پيشگاه تو به صف ايستاده ‏ايم، به بركت قرآن برخوارى و بيچارگى ما رحمت آور و به هنگام گذشتن از پل لرزان جهنم ما را به قرآن ثبات بخش كه پاهايمان نلغزد. اى خداوند، زان پيش كه از گورمان بر انگيزى، ظلمت گورهاى ما به قرآن روشنى بخش و از اندوه روز حساب و لحظات هول انگيز قيامت رهايى ده». 3

  • 1. (الصحيفة السجادية، دعای ختم قرآن، ص: 178)
  • 2. [سوره قیامت - آيه 26 و 27]
  • 3. (الصحيفة السجادية / ترجمه آيتى، ص: 253)
منابع: 

صحیفه سجادیه؛ دعای ختم قرآن