آداب احسان و نیکی در قرآن؛ سوره نحل ، آیه 128
همراهی خداوند با محسنین [نحل، آیه 128]
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوْا وَ الَّذينَ هُمْ مُحْسِنُونَ (128)
بىترديد خدا با كسانى است كه پارسايى كردهاند و كسانى كه نيكوكارند(بهرام پور)
1-اطيب البيان
إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ (128)
محققا خداوند با كسانيست كه پرهيزكارند و كسانى كه آنها نيكوكارند (إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا) معيت خداوند نگهبانى و عنايت و تفضل است و جزاء دهنده است و الا خداوند با تمام ما سوى اللَّه معيت دارد يعنى خبير و بصير و سميع است چنانچه مي فرمايد ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا أَدْنى مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ مجادله آيه 8 و مكرر گفته ايم كه تقوى مراتبى و درجاتى دارد تقواى از عقائد فاسده از شرك و كفر و ضلالت تقواي از معاصى كه موجب زوال ايمان مي شود و لو حين الموت تقوى از معاصى كبار تقوى از كليه معاصي تقوى از زخارف دنيوى تقواى از امورى كه باعث بر ترك ذكر خدا مى شود تقواى از توجه بغير خدا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ محسن فاعل فعل حسن است و احسان تارة احسان بنفس است اشتغال بعبادت و اطاعت و تحصيل علم و تزكيه اخلاق و تارة بغير است چه احسان در امر دين از هدايت و ارشاد و امر بمعروف و نهى از منكر و اعانت در امر دين از هدايت و ارشاد و امر بمعروف و نهى از منكر و اعانت در امر دين و چه در امور دنيوى از بذل مال و دستگيرى از ضعفاء و غير
2-تفسیر نور
تقوا و احسان، وسيله ى جلب حمايتهاى الهى است. إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ ... مُحْسِنُون
3-نمونه
" و خداوند با كسانى است كه نيكوكارند" (وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ).
چنان كه قرآن در ساير آيات بيان كرده گاهى بايد پاسخ بدى را به نيكى داد، و دشمن را از اين طريق شرمنده و شرمسار نمود چرا كه اين كار پر خصومتترين دشمنان و" أَلَدُّ الْخِصامِ" را به دوست مهربان و" وَلِيٌّ حَمِيمٌ" مبدل مى سازد! احسان و نيكى اگر به موقع و در جاى خود انجام پذيرد، يكى از بهترين روشهاى مبارزه است
4-مجمع البیان
«الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ»
قال الحسن اتقوا ما حرم عليهم و أحسنوا فيما فرض عليهم.
5-ترجمه مجمع البیان
وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ: و با كسانى است كه نيكوكار باشند.
حسن گويد: يعنى از آنچه بر آنها حرام است مى پرهيزند و در آنچه بر آنها واجب است، نيكوكارند.
6- منهج الصادقين
وَ الَّذِينَ هُمْ و با آنان كه ايشان مُحْسِنُونَ نيكوكارانند يعنى موحدان و مخلصان در طاعت و گفته اند تقوى اشارتست بتعظيم امر خدا و احسان عبارت از شفقت بر خلق خدا و مدار كار اسلام و ايمان بر اين دو صفت است