پدیده وحی(قسمت دوم)

خداوند براي رفع هرگونه تعجب يا توهم بي جا در مورد برانگيختن پيامبري ازميان مردم مي فرمايد: «انا اوحينا اليك كما اوحينا الي نوح و النبيين من بعده و اوحينا الي ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و الاسباط و عيسي و ايوب و يونس و هارون وسليمان و آتينا داوود زبورا، و رسلا قد قصصناهم عليك من قبل و رسلا لم نقصصهم عليك وكلم اللّه موسي تكليما، رسلا مبشرين و منذرين لئلا يكون للناس علي اللّه حجة بعد الرسل وكان اللّه عزيزا حكيما لكن اللّه يشهد بما انزل اليك، انزله بعلمه و الملائكة يشهدون و كفي باللّه شهيدا ان الذين كفروا وصد وا عن سبيل اللّه قد ضلوا ضلالا بعيدا؛(1) ما به تو وحي فرستاديم، همان گونه كه به نوح و پيامبران پس از او وحي فرستاديم و (نيز) به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط (بني اسرائيل) و عيسي و ايوب و يونس و هارون و سليمان وحي نموديم، و به داوود زبور داديم، پيامبراني كه سرگذشت آنان را پيش از اين براي تو باز گفته ايم و پيامبراني كه سرگذشت آنان رابراي تو بيان نكرده ايم و خداوند با موسي آشكارا سخن گفت (و امتياز از آن او بود) پيامبراني كه بشارت گر و بيم دهنده بودند تا پس از اين پيامبران، حجتي براي مردم بر خدا باقي نماند (و بر همه اتمام حجت شود) و خدا توانا و حكيم است ولي خداوند گواهي مي دهد به آن چه بر تو نازل كرده (او) آن را به علم خويش نازل كرده است و فرشتگان (نيز) گواهي مي دهند هرچند گواهي خدا كافي است بي ترديد، كساني كه كفر ورزيدند و (مردم را) از راه خدا باز داشتند در گم راهي دوري گرفتار شده اند».

بنابراين شگفتي ندارد كه به يكي از افراد بشر وحي شود، زيرا پديده اي است كه بشريت با آن خو گرفته و پيوسته در طول تاريخ با آن سر و كار داشته است .

اقسام وحي رسالي

مطابق قرآن وحي رسالي سه گونه است :
«و ما كان لبشر ان يكلمه اللّه الا وحيا او من ورا حجاب او يرسل رسولا فيوحي باذنه مايشا انه علي حكيم، و كذلك اوحينا اليك روحا من امرنا»(2)

1. وحي مستقيم: القاي مستقيم وحي و بدون واسطه بر قلب پيامبراست پيامبر اسلام (ص) در اين باره مي گويد: «ان روح القدس(3) ينفث في روعي»(4) يعني: روح القدس بر درون من مي دمد.
2. خلق صوت: با رسيدن وحي به گوش پيامبر به گونه اي كه كسي جز اونشنوداين گونه شنيدن صوت و نديدن صاحب صوت مانند آن است كه كسي از پس پرده سخن مي گويد، و به همين علت با تعبير «او من ورا حجاب» از آن يادشده است وحي بر حضرت موسي (ع) به ويژه در كوه طور چنين بود و نيز وحي برپيامبر اسلام (ص) در ليلة المعراج به همين گونه انجام گرفت .
3. القاي وحي به وسيله فرشته: جبرئيل پيام الهي را بر روان پيامبر اكرم (ص) فرودمي آورد، چنان كه در قرآن آمده است: «نزل به الروح الا مين علي قلبك»(5) و «فانه نزله علي قلبك».(6)

• (1). نساء4: 167 163.
• (2). شوري42: 51 و 52.
• (3). بنابراين كه روح القدس غير از جبرئيل باشد.
• (4). الاتقان، ج1، ص .44
• (5). شعراء26: 194 193.
• (6). بقره2: 97.