گفتارى پیرامون جن در قرآن

آنچه در باره جن در آيات قرآن آمده است

كلمه "جن" به معناى نوعى از مخلوقات خداست كه از حواس ما مستورند، و قرآن كريم وجود چنين موجوداتى را تصديق كرده، و در آن باره مطالبى بيان كرده است؛

اول اينكه: اين نوع از مخلوقات قبل از نوع بشر خلق شده اند.

دوم اينكه: اين نوع مخلوق از جنس آتش خلق شده اند، هم چنان كه نوع بشر از جنس خاك خلق شده اند، و در اين باب فرموده:" وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ" 1.

سوم اينكه: اين نوع از مخلوقات مانند انسان زندگى و مرگ و قيامت دارند، و در اين باب فرموده:" أُولئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ" 2.

و چهارم اينكه: اين نوع از جانداران مانند ساير جانداران نر و ماده و ازدواج و توالد و تكاثر دارند، و در اين باره فرموده:" وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ" 3.

پنجم اينكه: اين نوع مانند نوع بشر داراى شعور و اراده است، و علاوه بر اين، كارهايى سريع و اعمالى شاقه را می توانند انجام دهند، كه از نوع بشر ساخته نيست، هم چنان كه در آيات مربوطه به قصص سليمان (علیه السلام) و اينكه جن مسخر آن جناب بودند، و نيز در قصه شهر سبا آمده است.

ششم اينكه: جن هم مانند انس مؤمن و كافر دارند، بعضى صالح و بعضى ديگر فاسدند، و در اين باره آيات زير را می خوانيم‏" وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ" 4،" إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ" 5،" وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقاسِطُونَ" 6،" وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ" 7، و " قالُوا يا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسی  مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَ إِلی  طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ يا قَوْمَنا أَجِيبُوا داعِيَ اللَّهِ" 8، و آيات ديگرى كه به ساير خصوصيات جنيان اشاره می كند.

از كلام خداى تعالى استفاده می شود كه ابليس از طايفه جن بوده، و داراى فرزندان و قبيله اى است، چون در قرآن می خوانيم:" كانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ" 9، و نيز می خوانيم:" أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِي" 10، و نيز می خوانيم:" إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ" 11.

نویسنده: محمد حسین طباطبایی

پی نوشت:

1.  جان راى ما قبلا از آتشى سموم آفريده بوديم. سوره حجر، آيه 27.
2.  اينان كسانيند كه همان عذابهايى كه امت‏هاى گذشته جنى و انسى راى منقرض كرده بود، برايشان حتمى شده. سوره احقاف، آيه 18.
3.  و اينكه مردانى از انس بودند كه به مردانى از جن پناه می بردند. سوره جن، آيه 6.
4.  من جن و انس راى خلق نكردم مگر براى اينكه مرا عبادت كنند. سوره ذاريات، آيه 56.
5.  سوره جن، آيه 1 و 2.
6.  سوره جن، آيه 14.
7.  سوره جن، آيه 11.
8.  گفتند اى قوم ما آگاه باشيد كه ما كتابى را شنيده ايم كه بعد از موسى نازل شده و كتابهاى آسمانى قبل را تصديق دارد، كتابى است كه به سوى حق و به سوى طريق مستقيم هدايت می كند، اى قوم ما منادى خدا را اجابت كنيد. سوره احقاف، آيه 31.

9.  او از جن بود و در آخر از امر پروردگارش سرپيچى كرد. سوره كهف، آيه 50.
10.  آيا ابليس و ذريه او را به جاى من اولياى خود می گيريد. سوره كهف، آيه 50.
11.  و او و قبيله اش از جايى كه شما ايشان را نبينيد می بينند. سوره اعراف، آيه 27.