آداب احسان و نیکی در قرآن؛ سوره نحل ، آیه 128

همراهی خداوند با محسنین [نحل، آیه 128] [1]

إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوْا وَ الَّذينَ هُمْ مُحْسِنُونَ [1] (128)

بى‌ترديد خدا با كسانى است كه پارسايى كرده‌اند و كسانى كه نيكوكارند(بهرام پور)

جزئیات آیه  [2]

1-اطيب البيان

إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ (128)
محققا خداوند با كسانيست كه پرهيزكارند و كسانى كه آنها نيكوكارند (إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا) معيت خداوند نگهبانى و عنايت و تفضل است و جزاء دهنده است و الا خداوند با تمام ما سوى اللَّه معيت دارد يعنى خبير و بصير و سميع است چنانچه مي فرمايد ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى‏ ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا أَدْنى‏ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ مجادله آيه 8 و مكرر گفته‏ ايم كه تقوى مراتبى و درجاتى دارد تقواى از عقائد فاسده از شرك و كفر و ضلالت تقواي از معاصى كه موجب زوال ايمان مي شود و لو حين الموت تقوى از معاصى كبار تقوى از كليه معاصي تقوى از زخارف دنيوى تقواى از امورى كه باعث بر ترك ذكر خدا مى‏ شود تقواى از توجه بغير خدا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ محسن فاعل فعل حسن است و احسان تارة احسان بنفس است اشتغال بعبادت و اطاعت و تحصيل علم و تزكيه اخلاق و تارة بغير است چه احسان در امر دين از هدايت و ارشاد و امر بمعروف و نهى از منكر و اعانت در امر دين از هدايت و ارشاد و امر بمعروف و نهى از منكر و اعانت در امر دين و چه در امور دنيوى از بذل مال و دستگيرى از ضعفاء و غير

2-تفسیر نور

تقوا و احسان، وسيله‏ ى جلب حمايت‏هاى الهى است. إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ ... مُحْسِنُون‏

3-نمونه

" و خداوند با كسانى است كه نيكوكارند" (وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ).

چنان كه قرآن در ساير آيات بيان كرده گاهى بايد پاسخ بدى را به نيكى داد، و دشمن را از اين طريق شرمنده و شرمسار نمود چرا كه اين كار پر خصومت‏ترين دشمنان و" أَلَدُّ الْخِصامِ" را به دوست مهربان و" وَلِيٌّ حَمِيمٌ" مبدل مى‏ سازد! احسان و نيكى اگر به موقع و در جاى خود انجام پذيرد، يكى از بهترين روشهاى مبارزه است‏

4-مجمع البیان 

«الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ»
قال الحسن اتقوا ما حرم عليهم و أحسنوا فيما فرض عليهم.

5-ترجمه مجمع البیان

وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ: و با كسانى است كه نيكوكار باشند.
حسن گويد: يعنى از آنچه بر آنها حرام است مى‏ پرهيزند و در آنچه بر آنها واجب است، نيكوكارند.

6-  منهج الصادقين

وَ الَّذِينَ هُمْ‏ و با آنان كه ايشان مُحْسِنُونَ نيكوكارانند يعنى موحدان و مخلصان در طاعت و گفته ‏اند تقوى اشارتست بتعظيم امر خدا و احسان عبارت از شفقت بر خلق خدا و مدار كار اسلام و ايمان بر اين دو صفت است