امام صادق(علیه السلام) فرمودند:«القرآن عهد الله الی خلقه فقد ینبغی للمرء المسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرأ منه کل یوم خمسین آیة؛ قرآن پیمان خداوند با خلقش می باشد.پس سزاوار است که هر فرد مسلمان به عهد و پیمان خویش نگاه کند و همه روزه،پنجاه ایه از قرآن را بخواند».
در بیان اهمیت قرآن، همین بس که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:«قرآن،از همه چیز خدا برتر است و فرمودند:برتری قرآن بر سایر سخنان،مانند برتری خداوند است، بر بندگانش».
آری؛ قرآن کتابی است که رستگاری انسان را در دو جهان تضمین می کند،همچون مشعلی فروزان،انسان را،از تاریکی های جهل و نادانی رهایی می بخشد.و در سرای دیگر، او را،محبوب حضرت پروردگار می نماید.
قرآن،بهترین فتح کننده قلّه بلند عزت است.قرآن،چکیده جهان هستی است؛و طبق فرمایش امام باقر(علیه السلام):«قرآن همانند دو ستاره تابناک آسمانی(خورشید و ماه)، صحنه زندگی انسان ها را روشن می کند».
قرآن،کتابی است که «لایأتیه الباطل من بین یدیه ولا من خلفه؛نه اکنون و نه در اینده،باطل در آن راه نخواهد یافت و حقایق آن را دگرگون نخواهد ساخت».(سوره فصلت، ایه 42) .کتابی است که شب قدر به سبب نزول آن،عظمت یافت«انا انزلناه فی لیلة القدر».(سوره قدر،ایه 1)
قرآن،«شفاء» است:«و ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمؤمنین».(سوره اسراء،ایه 82) درمان بیماری های قلب و نفس است.و طبق فرمایش نبی اکرم(ص):«القرآن هو الدواء».
قرآن در ظلمانی ترین زندگی بشر، در عصر جاهلیت،همچون انفجاری،آسمان سکوت را شکافت و یکباره،دریایی از رحمت و برکت و نور،بر کویر زندگی جاری نمود و فریادی،از عالم قدس،طنین انداز شد که هان ای انسان،ای گمگشته خسران زده،لحظه ای درنگ و تدبر نما که سند نجات و رهایی از عالم ملکوت به سویت فرستاده شد!«الرکتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الی النور بإذن ربهم الی صراط العزیز الحمید».(سوره ابراهیم، ایه 1)
عاشقان واقعی قرآن،کسانی هستند که شب ها،قرآن را تلاوت می کنند و با آن مأنوس هستند و روزها،در صحنه پرآشوب زندگی از آن الهام می گیرند، شبانگاهان پهلو از رختخواب ناز تهی می کنند و با دستورات شفابخش آن،بیماری قلبی و روحی خود را درمان می کنند.
پس،بر ماست که مشعل فروزان الهی را،بر قلب و روح تاریکمان،بتابانیم و غبار غربت را،از قرآن برطرف نماییم؛زیرا:
خواندن قرآن،تمامش نیست بهر مردگان
قـلب های مرده را باید به قرآن،زنده کـرد
آنکه ایاتش تلاوت،با دل خاضع،نمـود
قـلب ظلمانی خود را،اخـتر تابنده کـرد
امام علی(علیه السلام) می فرماید:«خانه ای که در آن،قرآن خوانده می شود و از خدای عزّوجل، فراوان یاد می گردد،برکتش افزایش می یابد و فرشتگان در آن حضور پیدا می کنند و شیاطین از آن می گریزند».
چه زیباست،هنگامی که تلاوت قرآن،در سکوت و تنهایی شب،تمامی ذرات وجود انسان را به نشاط و شادابی وامی دارد و روح به هیجان آمده از شدت شور و التهاب،طاقت ماندن در قفس تن را از دست می دهد و بی صبرانه،خود را به پنجره بسته این قفس می زند؛تا راهی گشوده و به عرش خدا پرواز کند.
حالت عجیب و حیرت انگیزی است که توصیف آن،با هیچ قلم و اندیشه ای میسر نیست.آن لحظه ای که از آب دریای معرفت قرآنی خود را سیراب نموده و با نسیم نوازشگر ایه های تکان دهنده اش،به دلهایمان نوید می دهیم که:«الا بذکر الله تطمئن القلوب».(سوره رعد، ایه 28)
وقتی با تکیه برقرآن،به عرش می توان سفر کرد.وقتی به معراج و سیر عالم پاک می توان سفر کرد.دیگر دلتنگی و خستگی معنا ندارد.پس،آن گاه که غوغای زندگی،انسان را از خویش می رباید و وسوسه های توان شکن و ایمان سوز تهدیدش می نماید باید خلوتی گزید و به تلاوت ایات وحی مشغول شد. آنگاه، شفافیت آسمان دل را از ورای همه غبارها و تیرگی ها می توان به نظاره نشست.
امام صادق(ع)می فرمایند:«در روز قیامت،فردی را برای حساب صدا می زنند، پس، قرآن در پیش روی او قرار می گیرد و عرض می کند:خدایا،من قرآنم و این بنده ی تو درراه تلاوت من خود را در سختی انداخته و در دل شب ها،مرا تلاوت کرده و قلبش،روشن و اشکش،جاری شده است.پروردگارا،او را از من خشنود کن. همچنان که من از او خشنودم».
کلاس قرآن،کلاسی است پر از پاکی و خلوص که در آن تواضع، خشوع. صفا، آرامش، خودسازی، معرفت، کمال و عشق و عاشقی تدریس می شود.در این کلاس، قلب ها به خدا نزدیک است.اشک ها زلال است،آن هنگام که ایات بشارت را می خوانی، برق امید، سراسر وجودت را فرا می گیرد و آن زمان که به ایات عذاب می رسی،برق خوف تو را بیدار و هشدار می نماید،به که چه شیرین است،قطره ای از دریای بیکران قرآن نوشیدن و چه زیبنده اند،تالیان و حاملان و عاملان به این مصحف حق تعالی!
چه زیباست،لحظه ی تلاوت ایات دوست!،دل از همه بریدن و فقط دل به او دادن و جلوه ی حضور یار را دیدن.
ای دوست هر آنچه هست نور رخ توست فــریـاد رس دل نــظـر فـرخ تـوسـت
کلاس معنوی قرآن انسان را با معرفت و عاشق می کند.هر کس می خواهد معنی عشق به اللّه را بفهمد،باید با کاروان قرآن و قرآنیان همسفر شود و جرعه ای از آن را بنوشد.آنگاه است که خداوند هم،عاشق تو می شود:«فاتبعونی یحببکم الله».(آل عمران، ایه 31) آخر بی عشق،سرّ عشق پرسیدن از عاشقان کاری بیهوده است.خود،باید در وادی عشق گام نهی،تا سرّ آن را دریابی.بهترین راه،این است که خود،از نزدیک با این کلاس آشنا شوی.و بدان!که مولای متقیان، قرآن ناطق علی(ع) می فرماید:«قلبی که ظرف ایات الهی است،عذاب نمی شود»
ملاصدرا،در تفسیر سوره واقعه،می فرماید:«بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم،تا آنجا که گمان کردم کسی هستم، ولی همین که بصیرتم باز شد، خودم را از علوم واقعی خالی دیدم و در آخر عمر، به فکر رفتم که سراغ تدبر در قرآن و روایات محمد و آل محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) بروم. من یقین کردم که کارم بی اساس بوده است؛زیرا در طول عمرم، به جای نور،در سایه ایستاده بودم. از غصه،جانم آتش گرفت و قلبم شعله کشید،تا رحمت الهی دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا کرد و شروع به تفسیر و تدبر در قرآن کردم و در خانه ی وحی را کوبیدم،درها باز شد و پرده ها کنار رفت و دیدم،فرشتگان به من می گویند:«سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین».(سوره زمر،ایه 73) من،اکنون که دست به نوشتن اسرار قرآن زدم، اقرار می کنم که قرآن،دریای عمیقی است که جز با لطف الهی،امکان ورود در آن نیست. ولی چه کنم که عمرم کوتاه و بدنم ناتوان، قلبم شکسته و سرمایه ام کم، ابزار کار ناقص و روحم کوچک است».
پس،بر مونسان کلام وحی است که قدر مؤانست با کلام خدا را بدانند و هر روز، سجده شکر بر درگاه او بسایند زیرا؛ «لئن شکرتم لأزیدنّکم».(سوره ابراهیم،ایه 7)
اهمیت قرآن در کلام معصومین
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:«نگاه کردن به خطوط قرآن،بدون خواندن نیز،عبادت است.همچنین فرمودند:سخت ترین چیز،برای شیطان، قرائت قرآن است،از رو»
امام صادق(علیه السلام) نیز می فرمایند:«کسی که قرآن را از روی آن تلاوت کند،نور دیدگانش زیاد شده و بار گناه پدر و مادرش ـ هر چند هر دو کافر باشند ـ سبک می شود».
همین طور فرمودند:«هر کس حرفی از کتاب خدا را،بدون خواندن، بشنود، خدا، برای او، حسنه ای می نویسد و از او گناهی را محو می کند و درجه ای بر درجات او می افزاید».
امام همچنین فرمودند:«هر که قرآن بخواند،در حالی که جوان و مؤمن باشد،قرآن با گوشت و خون او، آمیخته می شود و خدا او را با فرشتگان بزرگوار که نویسندگان و حاملان قرآنند،قرین می سازد و قرآن در روز قیامت،نگهبان او می شود».
حضرت رسول(ص) فرمودند:
ـ «تلاوت کننده و گوش فرا دهنده ی به قرآن،در پاداش،مساوی هستند.سوگند به خدائی که جان «محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)» در دست قدرت اوست،پاداش شنونده ی قرآن که به آن معتقد باشد، از انفاق یک کوه طلا،در راه خدا،بیشتر است».
ـ خالی ترین و فقیرترین خانه ها، خانه ایست که در آن قرآن نباشد.
ـ «کسی که قرآن را از حفظ بخواند،ولی گمان برد که خداوند او را نمی آمرزد او از کسانی است که ایات الهی را به تمسخر گرفته است».
امام علی(ع) نیز فرموده اند:«قرآن را فرا گیرید؛ زیرا قرآن،بهار دلهاست».
امانت های پیامبر(ص)
قال رسول اللّه(ص):«انی تارکم فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی»
کتاب خدا(قرآن) و اهل بیت(ع) دو یادگار و امانت جدایی ناپذیر پیامبر(ص) می باشند.ایة اللّه جوادی آملی،قرآن شناس بزرگ،می گوید:«اگر قرآن منهای اهل بیت تلقی شود، همانند تلقی قرآن،منهای قرآن است،هرگز به مقصد نخواهد رسید».
پس وحی،بیتی دارد و مهبطی،مفسری دارد و شریکی،بیت و خانه وحی،قرآن است و مهبط و محل نزولش، همان هایند که:«السلام علیکم یا اهل بیت النبوة و مهبط الوحی» در شأنشان آمده است.
اهل بیت پیامبر(ص)،شریک قرآنند و اوصاف قرآن،اوصاف آنها.
قرآن نور است.اهل بیت هم «خلقکم الله انواراً» هستند.
قرآن شفا است.اهل بیت هم شفا و طبیب دردمندانند.
قرآن بهار است.اهل بیت هم:ربیع الانام بهار انسان هایند.
پس حافظ قرآن باید،حافظ و محافظ اهل بیت هم،باشد و قرآن در سینه را،با ولایت کامل نماید؛چرا که خود قرآن صراحتاً،در روز غدیر و انتخاب علی(ع)، به ولایت امری مسلمانان،می فرماید:«الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی».(سوره مائده،ایه 3)
آری،قرآن و اهل بیت،مکمل،معرّف و مفسر همند،به هوش باید بود که نور قرآن،به تنهایی هادی و هدایتگر نیست.شفا نیست.باعث طراوت و زنده شدن دل ها نمی گردد.نور وحی و نور ائمه،عدل یکدیگرند و به تنهایی ناقصند.
قرآن صامت،با انسان،ارتباط برقرار نکرده و پیام رسانی نخواهد داشت،بلکه باید، قرآن ناطق بیاید و ترنّم قرآنش،گوش و دل و جان را،نوازش داده و ایات را تفسیر نماید، تأویل نماید و با صورت ملکوتیش جان های مرده را،حیات جاودان، بخشد.
نویسنده : خدیجه رستمی زاده بهرامی