آسايش و امنيت، دو نعمت بسيار بزرگى هستند كه همگان در زندگى به دنبال آنها مى باشند و براى دست يافتن به آنها، تلاش فراوانى به كار مى گيرند. اين دو نعمت بزرگ خدادادى كه تندرستى و سلامت را نيز در پى خواهد داشت. داراى ارزش فوق العاده زيادى است، ليكن متأسفانه تا انسان آنها را در اختيار دارد،قدر نمى داند و آن گاه كه از دست داد متوجّه ارزش آنها مى شود!
پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است:«نِعمتانِ مَكفورَتان:الأمن و العافِيةُ »1
دو نعمت، مورد غفلت و ناسپاسى و قدر ناشناسى قرار مى گيرند: امنيت و آسايش و سلامت و تندرستي. حضرت صادق (علیه السلام) هم دو نعمت امنيت و آسايش و تن درستى و صحّت، يعنى سلامت روان و سلامت جسم را، بزرگ‌ترين و بلكه كامل‌ترين و نعمت‌هاى دنيايى دانسته است.2
راستي، چه چيزهايى اين نعمت بزرگ را از انسان مى گيرد؟ سستى در تحصيل علم و درس خواندن، فريب خوردن از سوى يك دوست ناباب، شكست در امتحان، فقر و تنگ دستي، مشكلات خانوادگي، ضعف ايمان، لغزش و فرو غلتيدن در وادى انحراف و گناه و…؟
براى به دست آوردن آسايش و امنيت در زندگي، چه راه‌هايى وجود دارد؟
به طور كلّي، مى توان دو راه عمده را در نظر گرفت و اقدام نمود:
الف:مسئوليت گريزي، روى آوردن به خوشى هاى زود گذر و فريب دادن خويشتن و در نتيجه، به دست آوردن آسايش و امنيت نسبى كه متأسفانه در مورد جوانانى كه آگاهى لازم، راهنماى دلسوز و الگوى مناسب را ندارند، اين شيوه چشمگيرتر است!
مثلاً براى رهايى از كابوس غم و اندوه و پريشاني، روى آوردن به «قرص‌هاى روان گردان» و دواهاى شادى زاست!
پزشكان و محققان علوم زيست شناسى اين شيوه را خطرناك، اعتياد آور و سرانجام، مرگ بار اعلام كرده‌اند، طبق آمار سال 1380،بيش از 40 هزار نفر در ايران بدان مبتلا و گروه سنّى 15 تا 35 سال، بيشترين گروه سنّى هستند كه آن را مصرف مى كند.3
ب: قرآن كريم كه آئين نامه هدايت همه جانبه است، فرموده:«ألا بِذِكرِ اللّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ »؛ (آگاه باشيد كه با ياد خد دل‌ها آرامش مى يابد).(سوره رعد،آيه 28) ياد خدا كه در قرآن با واژه «ذكر» آمده، علاوه بر يادآورى زبانى و قلبي، يادى است كه از يك سو عظمت و جلال خداوند را در برابر انسان نمايان مى سازد و مسئوليت او را در برابر ذات حق تبيين مى گرداند و از سوى ديگر،اين «ياد» به خاطر قدرت باز دارندگى انسان از لغزش و گناهان و اعتماد و ارتباط با «خداوند جهان هستي» موجب ثبات و آرامش خاطر مى گردد.
پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نيز ياد واقعى خدا را، علاوه بر «ذكر زبانى و قلبي» ياد بازدارنده و سازنده شمرده و مى فرمايد:«وَ لكن إذا وَرَدَ على ما يحرِمُ عَلَيهِ، خافَ اللّهَ عَزَّوجلَّ عِندَه و تَرَكَهُ».4 بلكه «ذكر واقعى خدا» آن است كه وقتى انسان در برابر گناه و حرامى قرار گرفت، خدا را در نظر آورد و بترسد و از گناه و حرام خوددارى نمايد.
آرامش و امنيت،به طور كامل و همه جانبه از ويژگى ها و نعمت‌هاى بهشتى است كه بر اساس ايات قرآن كريم نمونه‌هايى از آنها را به مطالعه مى گذاريم:
قرآن كريم، درباره پرهيزكاران و مؤمنان وارسته و برگزيده‌اى كه در پرتو ايمان و خويشتن دارى از گناهان به قلّه بلند انسانيت صعود كرده‌اند و جايگاه آنان در بهشت، باغ‌هاى سبز و خرّم و در كنار چشمه سارهاى زلال و لذت بخش قرار دارد، مى فرمايد:«اُدخلوها بِسلامٍ آمنين».(سوره حجر، ايه 46)
فرشتگان الهي، به آنان مى گويند:داخل اين باغ‌ها شويد، در سلامت و آرامش و امنيت.در ايه ديگرى مى فرمايد:«اُدخُلوا الجَنَّةَ لاخَوف عَلَيكُم و لا أنتم تَحزَنُونَ»؛ (داخل بهشت شويد كه نه ترس و بيمى برشما وارد مى شود و نه گرفتار غم و اندوه مى شويد. (و بلكه در آرامش و شادمانى و امنيت خواهيد بود).(سوره اعراف، ايه 49)
قرآن كريم، در دو ايه موضوع «خانه‌هاى پاكيزه» را كه از نعمت‌هاى بهشتى و پاداش مؤمنان است، مطرح نموده كه در يك مورد آن آمده: «وَعَدَ اللّهُ المؤمنين و المؤمناتِ جَناتٍ تَجرى من تَحتِها الأنهارُ خالدينَ فيها وَ مَساكِنَ طِيبَةً فى جَنّاتِ عَدنٍٍ…»؛ (خداوند به مردان و زنان با ايمان، باغ‌هايى از بهشت وعده داده كه نهرها از زير (درختان) آنها جارى است، جاودانه در آن خواهند ماند و مسكن‌هاى پاكيزه‌اى در بهشت خواهند داشت و رضايت و خشنودى خدا كه از همه بالاتر است را دارند و پيروزى بزرگ همين است).(سوره توبه،ايه 72)
خانه‌هاى پاكيزه و بزرگ يكى از پاداش‌هاى بزرگ الهى به اهل ايمان و يكى از كانون‌هاى بزرگ آسايش و آرامش و امنيت و راحتى آنان خواهد بود.
آري،براى كسانى كه ايمان آورده‌اند و در دنيا اعمال صالح داشته‌اند، پاداش فراوانى است و خانه‌هايى كه در اختيار آنان قرار مى گيرد، داراى آن چنان تجهيزات كاملى است كه به منظور آرامش و كاميابى بيشتر و بهره‌مندى از آسايش و لذت بهتر، خانه‌هاى آنان ، غرفه‌ها و بالا خانه‌هاى مشرف به منظره‌هاى چشم نواز و لذّت بخش بهشتى نيز دارد و سكونت در آنها، براى آنان آسايش دل نشين و فراوانى به وجود مى آورد.
قرآن كريم در اين باره مى فرمايد:«وَ هُم فى الغُرفاتِ آمِنُونَ»؛ (آنان در آن غرفه‌ها و بالا خانه‌ها، آسايش و آرامش دارند).(سوره سبأ،ايه 37)
آسايش و آرامش و امنيتى كه براى مؤمنان در بهشت فراهم گرديده، منحصر به بهره‌مندى از خانه هاى وسيع و پاكيزه و مجهّز نيست،بلكه آنان گاهى از خانه‌ها قدم بيرون مى گذارند و در باغ‌هاى باصفا و زير سايه درختان زيبا و كنار چشمه‌ها و جويبارهاى جان نواز كه با موسيقى دل نشين خود،وجود آنان را در خلسه‌هاى شادى آفرين فرو مى برد و نسيم پرطراوتى كه جسم و جان آنان را نوازش مى دهد، با همسران خويش به تماشا مى نشينند و گاهى هم با قدم زدن، بر «فرش هاى زمرّدين» كه در زير سايه درختان گسترانيده شده، به ناز و كرشمه و خراميدن مى پردازند.
قرآن مجيد،اين فضاهاى آرام بخش و لذّت آفرين را اين گونه بيان كرده است:«هَم وَ ازواجُهُم فى ظِلالٍ على الأرائكِ مُتّكئونَ…»؛ (بهشتيان، امروز به (بهره‌برداري) از نعمت‌هاى خدا مشغول و مسرورند، آنان با همسران خويش، در سايه‌هاى (قصرها و درختان بهشتي) بر تخت‌ها تكيه زده اند و براى آنها در بهشت، ميوه‌هاى فراوان و لذّت بخش، هر چه بخواهند وجود دارد، و براى آنان سلام و درود الهى است).(سوره يس،ايات 56 ـ 58)
و در جاى ديگر مى فرمايد:«اُدخُلُوا الجَنَّةَ أنتُم وَ أزواجُكُم تُحبَرُوُنَ»؛ (اى بندگان من! نه ترسى بر شما هست و نه اندوهي، شما با همسران خويش در حالى كه در نهايت شادمانى (كه آثار آن در چهره‌ها و حركات و رفتار و قهراً خراميدن و ناز شما نمايان و همراه است) به بهشت وارد شويد).(سوره زخرف،ايات 68 تا 71)
در بهشت، گرسنگي، تشنگي، برهنگي، رنج،واماندگي،آفتاب آزار دهنده، دل تنگى و فشار زندگى كه موجب غم و اندوه و پريشانى ها مى گردد وجود ندارد و همه ابزارها، وسايل و عواملى كه براى بهشتيان در نظر گرفته شده، فراهم گرديده است، تا آنان با خيال راحت، آرامش خاطر و آسايش و امنيتى كه در پرتو مصونيت از هر گزندي، جاودانگى زندگى بهشتى را تأمين مى كند، به سر برند.
قرآن كريم، اين ويژگى ها و شرايط مناسب را به عنوان پاداش مؤمنان و نيكوكاران در دنيا، به طور خلاصه، اين گونه بيان كرده است:
الف ـ «إنَّ لَكَ أن لاتَجُوعَ وَ لاتَعري.وَ أنَّكَ لاتَظمَؤُ فيها وَ لاتَضحى»؛ (اى آدم! تو در بهشت راحت هستى و در آن گرسنه نمى شوى و برهنه نخواهى شد و نيز در بهشت تشنه نمى شوى و حرارت آفتاب آزارت نخواهد داد).(سوره طه، ايات 118و 119)
ب ـ بندگان مؤمن در بهشت مى گويند:«حمد و سپاس خدايى را كه غم و اندوه را از ما برطرف نمود، به راستى پروردگار ما غفور و شكور است، خدايى كه با فضل خويش ما را در اين سراى جاويدان جاى داد كه در آنجا نه رنج و تعبى به ما مى رسد و نه گرفتار خستگى و واماندگى مى شويم».(سوره فاطر، ايات 34 و 35)
ج ـ قرآن كريم، سرنوشت و جايگاه مؤمنان و افرادى را كه عمل صالح انجام داده‌اند «جنّات فردوس» معرفى مى كند و درباره آنان مى فرمايد:
«خالدينَ فيها لايبغونَ عَنها حِوَلاً»؛ (آنان در بهشت جاويدان (و با آسايش و امنيت و خاطر آسوده هستند) و هرگز در پى جا و نقل مكان نخواهند بود).(سوره كهف،ايات 107 و 108)
نویسنده: احمد صادقى اردستانى