روزی عزرائیل نزد ابراهیم آمد تا جان او را قبض كند، ابراهیم مرگ را دوست نداشت، عزرائیل متوجه خدا شد و عرض كرد: «ابراهیم، مرگ را ناخوش دارد.» خداوند به عزرائیل وحی كرد: «ابراهیم را آزاد بگذار چرا كه دوست دارد زنده باشد و مرا عبادت كند.»
مدّتها از این ماجرا گذشت، تا روزی ابراهیم پیرمرد بسیار فرتوتی را دید كه آن چه میخورد، نیروی هضم ندارد و آن غذا از دهان او بیرون میآید، دیدن این منظره سخت و رنج آور، موجب شد كه ابراهیم ادامه زندگی را تلخ بداند، و به مرگ علاقمند شود، در همین وقت به خانه خود بازگشت، ناگاه یك شخص بسیار نورانی را كه تا آن روز چنان شخص زیبایی را ندیده بود، مشاهده كرد، پرسید:
«تو كیستی؟»
او گفت: من فرشته مرگ (عزرائیل) هستم.»
ابراهیم گفت: «سبحان الله! چه كسی است كه از نزدیك شدن به تو و دیدار تو بیعلاقه باشد، با این كه دارای چنین جمالی دل آرا هستی.»
عزرائیل گفت: «ای خلیل خدا! هرگاه خداوند خیر و سعادت كسی را بخواهد مرا با این صورت نزد او میفرستد، و اگر شر و بدبختی او را بخواهد، مرا در چهره دیگر نزد او بفرستد». آن گاه روح ابراهیم را قبض كرد.(1)
به این ترتیب ابراهیم در سن 175 سالگی با كمال دلخوشی و شادابی، به سرای آخرت شتافت.
در روایت دیگر از امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ نقل شده فرمود: هنگامی كه خداوند خواست ابراهیم را قبض روح كند، عزرائیل را نزد او فرستاد، عزرائیل نزد ابراهیم آمد و سلام كرد، ابراهیم جواب سلام او را داد و پرسید:
«آیا برای قبض روح آمدهای یا برای احوالپرسی؟»
عزرائیل: برای قبض روح آمدهام.
ابراهیم: آیا دوستی را دیدهای كه دوستش را بمیراند؟
عزرائیل بازگشت و به خدا عرض كرد، ابراهیم چنین میگوید، خداوند به او وحی نمود به ابراهیم بگو:
«هَلْ رَأیتَ حَبِیباً یكْرَهُ لِقاءَ حَبِیبِهِ، اِنَّ الْحَبِیبَ یحِبُّ لِقاءَ حَبِیبِهِ؛ آیا دوستی را دیدهای كه از دیدار دوستش بیعلاقه باشد، همانا دوست، به دیدار دوستش علاقمند است».(2)
ابراهیم به لقای خدا، اشتیاق یافت و با شور و شوق، دعوت حق را پذیرفت و در سن 175 سالگی به لقاء الله پیوست.