تاریخ قرآن

مقدمه قرآن نوري است كه خاموشي ندارد، چراغي است كه درخشندگي آن زوال نپذيرد، دريايي است كه ژرفاي آن درك نشود، راهي است كه رونده آن گمراه نگردد، شعله ‏اي است كه نور آن تاريك نشود... دريايي است كه تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند كشيد، و چشمه‏ اي است كه آبش كمي ندارد، محل برداشت آبي است كه هر چه از آن برگيرند كاهش نمي‏يابد... خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمي دانشمندان، و باران بهاري براي قلب فقيهان، و راه گسترده براي صالحان قرار داده است.بررسي معارف و علوم قرآن تقريباً در هيچ دوراني از تاريخ اختصاص به مسلمانان نداشته بلكه اين موضوع همواره از سوي عالمان و پژوهشگران غير مسلمان نيز پي‏گيري شده است به ويژه در قرون اخير شاهد اهتمام جدي خاورشناسان قرآن پژوه نسبت به پژوهش‏هاي قرآني هستيم.
تاريخ قرآن، دو معنى دارد . نخست به عنوان يكى از علوم قرآنى ، يعنى علم و مباحث مربوط به توصيف و تحليل سرگذشت جمع و تدوين قرآن مجيد از آغاز نزول وحى تا سير هزار و چهارصد ساله كتابت و طبع آن در اعصار جديد ، دوم نفس توصيف و تحليل اين سرگذشت كه گفته شود قرآن چگونه قرآن شد . بحث اخير يعنى سرگذشت نزول و جمع و تدوين قرآن در مقاله «جمع و تدوين قرآن» مطرح شده است ، و در اينجا به بحث اوّل مى پردازيم .
تاريخ قرآن نام شاخه‌اى از علوم قرآن است كه به سرگذشت قرآن از آغاز نزول تاكنون مى‌پردازد و در آن از مسائلى مانند سير نزول قرآن، حفظ و نگارش، گردآورى و تدوين، مصاحف نخستين، پديدارى اختلاف قرائات، علامت‌گذاري‌هاى گوناگون در مصحف و ترجمه قرآن به زبان‌هاى مختلف سخن گفته می شود.
چكيده «تاريخ‏گذارى» دانشى است كه عهده‏دار تعيين زمان وقوع حوادث يا بيانگر تاريخ رخدادهاى تاريخى مى‏باشد. در اين مقاله، «تاريخ‏گذارى قرآن» (Chronology of Quran) از ديدگاه خاورشناسان بررسى مى‏گردد. در دانش تاريخ‏گذارى قرآن، از تاريخ نزول وحى‏هاى قرآنى بر حضرت محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بحث مى‏شود و اين كار، فقط در خصوص قرآن كريم امكان‏پذير است؛